Test Aankoop doet het weer! Osteopathie.

Het artikel begint alweer met twee bladzijden eenzijdige propaganda voor deze niet-bewezen methode: "Het herstelt het evenwicht van de lichaamsfuncties, het is een holistische benadering, die niet de symptomen bestrijdt maar wel de echte oorzaken, en zo de zelfregulerende functies van het lichaam herstelt". “Het actieterrein strekt zich uit over heel het lichaam”. "Ze behandelen niet enkel problemen van spieren en gewrichten maar ook hoofdpijn, migraine, sinusitis, maagontsteking, dikdarmontsteking, leverkolieken, diarree, verstopping, blaasontsteking, ademhalingsproblemen enz.". Het werkt zelfs preventief: "het risico op ziekten vermindert !"

In een kaderstukje staat verder dat deze behandeling “serieus onderbouwd” is, evenals de homeopathie, de acupunctuur en de chiropraxie (jawel, dat staat er!) en dus erkend zou moeten worden. Het enige relativerende dat gezegd wordt over deze van de alterneuten klakkeloos overgenomen en niet gefundeerde beweringen is dat osteopathie niet erkend wordt door de klassieke geneeskunde. Dat de wetenschappelijke geneeskunde deze methode afwijst wegens een totaal gebrek aan deugdelijk bewijs, daarover rept men met geen woord. Dat de beoefenaars ervan knettergekke methoden toepassen (zoals het voelen van de stroom van hersenvocht door met de toppen van de vingers de schedel te betasten) en dat ze totaal onmogelijke dingen beweren (bijvoorbeeld dat ze de beenderen van een volwassen schedel kunnen bewegen door er met de vingers op te drukken), zal je niet van Test-Gezondheid leren.

Wat hebben ze nu getest in deze dure internationale studie? Het was een schriftelijke enquête, in te vullen door nieuwe patiënten die zich bij een osteopaat aanmeldden. Na afloop van de behandeling of na twee maanden kregen ze nog eens een formulier om in te vullen. Er wordt niet gespecifieerd wie het formulier heeft ingevuld, de patiënt of de osteopaat.

Wat leren we uit dit groots opgezet onderzoek?

De resultaten zijn eerder pover, want voor al de bevraagde klachten is er maar een zeer lichte verbetering en bijna niemand spreekt van een merkbare verbetering. De enige klacht waarbij dan toch 34% van de klanten verklaarde zich merkbaar beter te voelen, is duizeligheid.

Wel waren de mensen zeer tevreden over de vriendelijkheid van de osteopaat (9/10) en de duur van het consult. Ongeveer de helft van de klanten was daarvoor in behandeling geweest bij een arts en daarover waren ze gemiddeld 8,2/10 tevreden. Eerlijkheidshalve zegt de auteur er wel bij dat een mogelijke verklaring hiervoor is dat het een selectie van patiënten was die niet tevreden waren over een arts en daarom een osteopaat opzochten. Merkwaardig is dat bijna een derde van de klanten tevoren ook bij een homeopaat of een acupuncturist was geweest, blijkbaar zonder succes, maar daarvoor werden geen tevredenheidspunten gegeven. Waarom niet?

De waarde die we aan deze cijfers kunnen hechten is dan ook zeer gering. Hoe zou de score van de osteopaten zijn als men enquêtes houdt bij artsen over patiënten die van een osteopaat komen omdat ze niet tevreden zijn?

Waarom hebben we nu bezwaar tegen dit soort artikels?

• Omdat er in de inleidende beschouwingen niets gezegd wordt over het feit dat er omzeggens geen enkel deugdelijk bewijs bestaat dat deze behandeling beter is voor enige ziekte dan niets doen. Dit staat duidelijk vermeld in het EU COSTB4-rapport en in het rapport van de 7 Belgische universiteiten.
• Omdat de leugenachtige beweringen van de eerste bladzijde nergens aan de kaak gesteld worden. De conclusies in het "Handboek Andere Geneeswijzen", door Test-Aankoop uitgegeven, zijn heel verschillend dan de platte propaganda in dit artikel. Daar kan men op p. 76 lezen dat het niet bewezen is dat deze manipulaties beter zijn dan placebo, dat er gevaar bestaat voor verkeerde behandelingen, dat dit systeem helemaal niet holistisch is en eigenlijk enkel kan aanbevolen worden om gewrichten te mobiliseren en voor verkrampingen, op voorwaarde dat het niet te erg is. Zouden ze hun eigen boek niet gelezen hebben?
• Omdat aan een groep mensen vragen of hun klachten beter zijn na een tijd behandelen, niets zegt over de waarde van deze behandeling. Als er geen controlegroep is, weet men nooit of de patiënten nu door de behandeling beter werden of gewoon vanzelf genezen zijn. Dat geldt zeker voor kwalen als duizeligheid en lage rugpijn, waarvan we weten dat het spontane herstel zeer groot is. Voor lage rugpijn is na enkele weken bijna iedereen genezen of verbeterd zonder enige behandeling.

Opmerkelijk aan deze enquête is dat de resultaten zeer weinig verbetering tonen voor de aandoeningen waarvan de osteopaten altijd beweren dat ze daar goede resultaten mee behalen, zoals rug- en nekpijn. Eigenlijk zijn deze resultaten zeker geen aanbeveling om zich door osteopathie te laten behandelen.

Terecht schrijft Test-Gezondheid dat ongeveer 60% van de mensen niet weet dat osteopathie geen medisch specialisme is en meestal door niet-artsen wordt uitgeoefend. Toch staat er bij de eigenschappen om een “goede osteopaat” te herkennen dat hij u zal zeggen “wat u met de voorgeschreven medicijnen door uw arts zal moeten doen”. Het is toch wel sterk dat een gebruikersunie het aan niet-artsen zonder enige opleiding terzake overlaat om instructies te geven over de medicatie die de patiënten op doktersvoorschrift moeten innemen.

Het besluit van deze test zou moeten luiden dat osteopathie niet aan te bevelen is, maar dat de verkopers wel vriendelijk zijn. Wedden dat de verkopers van bedrieglijke time sharing-appartementen mogelijk nog meer dan 9/10 halen voor vriendelijkheid. Sterk aanbevolen dus.

Prof. Dr. Wim Betz, Huisartsengeneeskunde, Vrije Universiteit Brussel